Drażliwe tematy

 

 

Byłam wczoraj, cały dzień na szkoleniu, w kuratorium. Tym razem dzień poświęcony był nauczaniu tzw : trudnych tematów w historii i w geografii. Po francusku określanych mianem « sensibles ».  Wśród tych tematów były :

1. Nauczanie faktów religijnych
2. Kolonizacja i dekolonizacja
3. Shoah
4. Nauczanie konfliktów jak na przykład ten Palestyńsko-Izraelski.

Dzień był więc niezwykle ciekawy ! I gdy tak studiowaliśmy : programy, podręczniki, sposoby nauczania na konkretnych przykładach sfilmowanych bądź opisanych, przypomniały się tego typu drażliwe tematy z mojego dzieciństwa jak na przykład : Powstanie Warszawskie, o którym w podstawówce zakazane było w ogóle mówić ( rocznik 1973 jestem) natomiast w liceum poświęcono już tej tematyce wiele godzin, ale w sposob bardzo tendencyjny i nieprzemyslany. Przykłady oczywiście można by mnożyć.



Niestety w każdym kraju nauczanie historii i geografii zazwyczaj leży bardzo daleko od tej naukowej, uniwersyteckiej historii i geografii i ich najnowszych paradygm i badań empirycznych. Nauczanie jest zazwyczaj w dużym stopniu po prostu jedną wielką MANIPULACJA, oczywiście polityczną i poddaną jej wymogom.



I tak otwieraliśmy wczoraj szeroko oczy patrząc na … słownik języka francuskiego, ten najbardziej popularny bo Petit Robert, który w 2007 roku podaje taką oto defnicję « Kolonizacji : - proces mający na celu nadanie wartości terytorium i eksploatację jego bogactw ».

W większości podręczników licealnych, w których poruszany jest ten temat, akcent mocno kładzie się na « wartościowanie procesu kolonialnego » w tym na mówienie uczniom głównie o tym jak wiele imperium francuskie (i wszystkie inne) wniosło cywilizacji na obszary « dzikusów », jaki postęp ekonomiczny zanotowano na tych terytoriach i jak wiele tym « nieświadomym uświadomiono ».

W 2005 roku rząd Sarkoziego przyjąl nawet specjalne prawo zwane Loi Mekachera i uznające prawo do wynagrodzenia kolonizatorom i ich spadkobiercom… Oczywiście protest organizacji, ONG czy państw afrykańskich był ostry, ale…



Podobnie rzecz ma się z nauczaniem konfliktu palestyńsko-izraelskiego. Przejrzeliśmy wczoraj wszystkie podręczniki klas maturalnych: 6 różnych wydanictw i 12 wersji podręczników do historii.

W żadnym nie ma słowa o planie podziału terytorium zaproponowanym przez ONZ dnia  29 listopada 1947 roku!

W żadnym oprócz jednego nie ma mowy o “Nakba” czyli wielkiej katastrofie narodu palestyńskiego. Mówi się natomiast we wszystkich o “arabskim odrzuceniu podziału “ czyli o “refus arabe”, które to według podręcznikowych tekstów spowodowało  zniknięcie z powierzchni ziemi palestyńskich miast i utratę dla 800 000 paleestyńczyków ich ziemii. Nie ma też jasnego określenia – wypędzenia tej ludności.

Nie wspomina się też, że w 1948 roku podział przyznaje 14 000 km 2 dla 650 000 populacji żydowskiej i 11 500 km2 zamkniętego terytorium dla  1 300 000 Palestyńczyków…



Po kilku godzinach analizy i przeczytaniu kilku artykułów historyków: palestyńskich, izraelskich,  brytyjskich i  francuskich stało się jasne, że od lat prowadzona jest polityka systematycznego usuwania wszelkich śladów obecności Palestyńczyków na tym terytorium. Tolerowany jest tylko jeden punkt widzenia konflitku: ten z Jeruzalem. Mur nazywany jest zwykłą barierą oddzielającą terytoria a Palestyńczyk określany mianem terrorysty… Mogłabym podać tutaj wiele cytatów z podręczników jak i skopiować zdjęcia… nie jest to jednak celem tego wpisu.



Wczoraj zdałam sbie sprawę jak bardzo muszę być uważna i krytyczna w stosunku do podręczników, którymi się posługuję w klasach. Bo to, że musimy przestrzegać rozporządzeń programowych – czasem zupełnie idiotycznych – nie podlega wątpliowści, ale to w jaki sposób tę wiedzę przekażemy, na co zwrócimy uwagę, co odrzucimy, zależy już od nas samych, naszego pedagogicznego wyboru i naszej wiedzy, oraz spojrzenia szerszego na historię i na geografię.