Francuska codzienność – Być nauczycielem : rekrutacja, zarobki, warunki pracy. Część 14

 

Pomyślałam sobie, że powinnam napisać kilka słów o zawodzie, który od kilku lat tutaj, we Francji wykonuję. Wiele osób w Polsce, w tym moich najbliżyszch, nie rozumie panujących nad Sekwaną warunków pracy i zasad rekrutacji tej sporej grupy społecznej jaką są nauczyciele.

System francuski jest inny od polskiego.

 

Zostać Nauczycielem we Francji:

 

1. Trzeba na początek skończyć 5 lat studiów wyższych i to obojętnie w jakiej dziedzinie, gdyż rekrutacja nie odbywa się na podstawie uzyskanego dyplomu tylko poziomu wykształcenia. Ja na przykład uczę geografii, ale nigdy jej nie studiowałam. Ostatnie lekcje z geografii miałam w polskim liceum!
2. Następnie należy zapisać się na konkurs narodowy. Zapisy są jesienią. Pierwsza, pisemna część konkursu ma miejsce na wiosnę w marcu/lutym. Jeśli zyska się odpowiednią ilość punktów przechodzi się do egzaminów ustnych. Te odbywają się w czerwcu i w lipcu w jakimś mieście we Francji dla wszystkich kandydatów z całej Francji. W moim przypadku było to Chalons en Champagne. Bardzo daleko od Bordeaux!
3. Wszystkich nauczycieli od przedszkola czyli école maternelle (3 rok życia dzieci) do matury obowiązują konkursy, z odpowiednim programem.
4. W zależności od konkursu jest różna liczba kandydatów na jedno miejsce…

Na historii-geografii- Wos – było nas ponad 6000 kandydatów na 563 miejsca czyli około 10 kandatów na jedno miejsce. Po pisemnych jest duży odsiew, zostaje 3 kandydatów na jedno miejsce.

5. W  zależności od konkursu ( nauczyciel przedszkola i podstawówek; CAPES do gimnazjów i liceów, Agrégation do gimnazjów i liceuów) są różne typy egzaminów. Moje pisemne to były 2 dni po 7 godzin pisania na podany temat i rysowania map geograficznych. Po przejściu pisemnych i po zakwalifikowaniu na ustne jedzie się tam gdzie trzeba  i z moich przedmiotów obowiązywały 3 egzaminy ustne w ciągu 3 kolejnych dni. Losuje się tematy i w ciągu 5 godzin przygotowuje lekcje ale akademicką z historii, z geografii i ostatni egzamin zdaje się z teorii bycia “funkcjonariuszem czy urzędnikiem państwowym”, z etyki zawodowej.

 

Warunki pracy:

 

1. Po zdaniu całego konkursu i uzyskaniu lokaty konkursowej (miejsce klasyfikacyjne)    zostaje się nauczycielem stażystą na rok lub 2 lata. Dostaje się przydział do pracy odgórnie z kuratorium ale w regionie, z którego zdawało się konurs… obecnie to duże geograficznie regiony Francji. Pracuje się na pół etatu i następnie na cały etat i 1 dzień w tygodniu ma się szkolenie z pedagogik, psychologi itd.
2. W ciągu lat stażu przychodzi do nas na jedną z lekcji inspektor, który nas ocenia – to tzw: ocena pedagogiczna. Liczy się ona na 60 punktów maksymalnie, na samym końcu kariery. Od niej też zależy nas stopień w hierarchii czyli echelon. Zaczyna się od stopnia 1, po 3 latach nauczania stopnie zmieniają się też z tytułu lat pracy… ale idzie to wolno. Ja dopiero jestem na 4 stopniu… zaliczyli mi trochę tego co robiłam przed byciem belfrem.
3. Otrzymuję się też co roku ocenę administracyjną od szefa szkoły w której się pracuje, albo dla nauczycieli lotnych tzw: TZR jak ja! (Titulaire sur une zone de remplacement) od szefa szkoły, od której się zależy administracyjnie. Ta ocena to maksymalnie 40 punktów. Ale w jednym roku można dostać makysmalnie 0,5 punkta !
4. Miejsce pracy zależy od liczby punktów…

-          50 punktów dostaje się za samą tytularyzację czyli po okresie stażu, przysługują one jednorazowo.

-          100 punktów otrzymuje się za bycie w związku małżeńskim

-          150 punktów otrzymuje się za każde dziecko

-          100 punktów za każde 3 lata pracy

 

By uczyć w regionie Bordeaux, który rozciąga się na 7 departamentów trzeba było mieć w moim roku konkursowym 273 punktów – by tylko wejść… Za to w regionie paryskich blokowisk czy na północy w Pas de Calais wystarczy mieć 21 punktów…

 

By dostać pracę w szkole w samym mieście Bordeaux, na historii-geografii, trzeba mieć minimum 880 punktów. Czyli szanse moje żadne by dostać pracę blisko domu. Dlatego jestem nauczycielem, dla którego przydzielono zonę departament Gironde, największego we Francji… trzeba jeździć, czasem daleko.

 

Najwięcej punktów, czasem zupełnie bezpodstawnych przysługuje za choroby i upośledzenia. Na przykład jak uda się udowodnić przed komisją lekarską, że ma się straszne migreny upośledzające funkcjonowanie czy prowadzenie samochodu to od razu ma się : 800 punktów!

 

Natomiast jak się ma więccej kompetencji niż wymagane, dodatkowe dyplomy czy dobre rezultaty w pracy nie przysługuje NIC!

 

5. W tym roku skończyłam mój dodatkowy dyplom z języka rosyjskiego i specjalizacji by móc uczyć w klasach miedzynarodowych i europejskich… ale musi być miejsce… narazie nie ma. Więc nie wiem czy kiedykolwiek ten dyplom do czegoś mi posłuży. W tego typu klasach nie obowiązuje bowiem rekrutacja punktowa tylko na drodze specjalnej…  Trzeba mieć jednak dużo szczęścia.
6. Młodzi nauczyciele lądują więc w bardzo ciężkich zonach blokowisk na około 7-8 lat, średnio. Nauczyciele ze stażem i wiekowi mają komfotrowe pozycje w miastach, w dobrych szkołach.

 

ZAROBKI:

 

1. W zależności od stopnia heirarchii otrzymuje się odpowiednią pensję.
2. Za najniższy stopień przysługuje zaledwie 1334 euros brutto. Na końcu kariery dościga się raptem 3000 euros brutto.
3. Francja znajduje się na 24 miejscu w 2010 roku pod względem zarobków nauczycieli. W Europie jesteśmy w ogonie. Co więcej zarobki nauczycieli we Francji systematycznie spadają. Pensje nie są podnoszone i stosunek cen do zarobków sprawia, że zarobki nauczycieli od 2010 do 2015 roku spadły o 9%!
4. Jeśli tak jak ja jest się nauczycielem TZR to przysługuje nam za każdy dzień przemieszczenia się do szkoły, w której uczymy, koszty dojazdów.

Ja miałam 39,99 euro dziennie za dojazdy nad ocean, teraz mam tylko 5 km do gimnazjum więc przysługuje mi 15,5 euro za każdy dzień dojazdów.

Jak się jest TZR i akurat nie ma dla nas pracy to i tak dostajemy pensję.

 

Pomimo tych wszystkich niedogodności…

 

-          będąc nauczyciele we Francji jest się nim do końca życia. Nikt nie może nas z tej pracy wyrzucić. Mamy pensję do końca, do emerytury. Co ma swoje dobre i złe strony.

-          Bardzo lubię tę pracę! Jak narazie… lubię kontakt z uczniami, lubię uczyć i jak do tej pory moi uczniowie to doceniają, zaskakują mnie cudownie.